تک فرزندی آسیب یا مزیت / کلاه گشادی که بر سر خانواده‌های تک فرزند می‌رود

امروزه به دلیل تغییر سبک زندگی، تک فرزندی در بین زوجین و خانواده‌ها رایج شده و بسیاری از زوج‌ها به داشتن فقط یک فرزند رضایت می‌دهند، تصمیمی که بر خلاف ظاهر خوشایند آن، آسیب‌های زیادی برای کودک دارد.

تک فرزندی این روزها انتخاب بسیاری از زوجین ایرانی شده که عواملی مانند مشکلات اقتصادی، اشتغال مادران و ازدواج در سنین بالا از مهمترین عوامل این انتخاب است.بسیاری از کسانی که تمایل به تک فرزندی دارند، فکر می‌کنند انرژی و توان تربیت بیش از یک بچه را ندارند و تصور می‌کنند به لحاظ اقتصادی نمی‌توانند بار مالی دو فرزند یا بیشتر را بر دوش بکشند، این در حالی است که معایب و مشکلات ناشی از تک فرزندی به مراتب بیش از دو یا بیشتر فرزند داشتن است.

به همین منظور در گزارشی تلاش داریم گوشه‌ای از مشکلات تک فرزندی را از نگاه روانشناسان و کارشناسان مذهبی بررسی و مورد توجه قرار دهیم تا شاید بتوانیم در تصمیم‌گیری نسل امروز برای آینده گامی راهگشا برداریم. 

عباس مظفری، رئیس اداره مراقبت در برابر آسیب‌های اجتماعی آموزش و پرورش گلستان، در گفتگو با خبرنگار ایسنا تک فرزندی را عامل به وجود آمدن عوارض متعدد در تربیت فرزند برشمرد و افزود: میزان توقع  کودکان تک فرزند از والدین به خودی خود بیش از حد متعارف است.

استرس و اضطراب در بچه های تک فرزند 

وی با بیان اینکه والدین تک فرزند تمام وقت خود را صرف تربیت تنها یک فرزند کرده و انتظار دارند فرزندشان تمام رویاهایی که والدین دیگر در چند فرزند خود دنبال می‌کنند، همه را یکجا در تنها فرزند خود عملیاتی کنند، افزود: به دلیل فشار و نظارت بیش از حدی که والدین تک فرزند به کودک خود  وارد می‌کنند، این کودکان دچار اضطراب هستند.

این روانشناس گلستانی والدین کمال‌گرا و کودکان مضطرب را محصول تک فرزندی دانست و افزود: در نسل گذشته برادران و خواهران بزرگتر نقش کمکی و تربیتی برای پدران و مادران ایفا کرده و با اینکار علاوه بر تربیت فرزندان کوچکتر، برای ایفای نقش والدینی در آینده آماده می‌شدند که تک فرزندی این فرصت را از نسل جدید گرفته است.

مظفری با اشاره به اینکه داشتن خواهر و برادر با اختلاف سنی کم  فرایند همانندسازی را برای کودکان سرعت می‌دهد، گفت: کودکان تک فرزند به دلیل نداشتن خواهر و برادر مجبور می‌شوند با فرزندانی که به لحاظ فرهنگی با آن‌ها متفاوتند، همانندسازی کنند که این موضوع مشکلات فرهنگی را دامن می‌زند.

رئیس اداره مراقبت در برابر آسیب‌های اجتماعی آموزش و پرورش گلستان گفت: خانوادهای تک فرزندی که فرزندان خود را در سنین نوجوانی و جوانی از دست می‌دهند، به دلیل بالا رفتن سن ازدواج و فرزندآوری، فرصت داشتن فرزند را برای همیشه از دست می‌دهند.

گرایش به رفتارهای پرخطر و حتی خودکشی

این روانشناس کودک ادامه داد: اضطراب که تا حد زیادی در کودکان تک فرزند دیده می‌شود، زمینه بسیاری از آسیب‌های دیگر، نظیر لکنت زبان، شب ادراری، ناآرامی و بسیاری از اختلال‌های دیگر است که می‌تواند بستری برای گرایش به اعتیاد و رفتارهای پرخطر مثل خودکشی در بزرگسالی شود.

مظفری تأکید کرد: با تربیت کودکان تک فرزند، نسلی نازپرورده که دچار درد بی‌دردی بوده و هیچ انگیزه‌ای برای کار و بدست آوردن نیازهای خود ندارند، تحویل جامعه می‌دهیم که یک خطر بزرگ برای آینده کشور است و باید با فرهنگ‌سازی جلو آن گرفته شود.

عضو هیئت علمی روانشناسی دانشگاه گلستان نیز در جلسه ستاد مردمی جمعیت در گرگان اظهار کرد: سقوط جمعیتی ایران به اذعان و اعتراف همه جمعیت‌شناسان جهانی و کشور خودمان سریع‌ترین کاهش جمعیتی بوده و میزان موالید ما در طول سه دهه به میزان یک چهارم کاهش پیدا کرده است.

 انقراض بسیاری از اقوام ایرانی / خانواده‌ها احکام شرعی سقط را نمی‌دانند

حجت الاسلام علی ابوترابی با بیان اینکه بسیاری از استان ها به خصوص استان‌های شمالی کشور، رشد جمعیتی کمتر از نصف سطح جایگزین دارند، گفت: در صورتی که نرخ رشد جمعیتی خود را افزایش ندهیم در آینده‌ای نه چندان دور، بسیاری از اقوام ایرانی را نخواهیم داشت.

وی ادامه داد: ما در زیر ساخت‌های جمعیتی کشور نیز دچار مشکل هستیم و به غیر از زوجینی که بر اثر تبلیغات سال‌های گذشته خود را عقیم کرده‌اند حدود ۳ میلیون از زوجین ما ناخواسته عقیم هستند که باید در این خصوص چاره‌اندیشی شود.

ابوترابی با اشاره به اینکه تأخیر در فرزندآوری بعد از ازدواج  یک عامل عقیم شدن زوجین است، گفت: متأسفانه آمار سقط در ایران بسیار بالا است و بسیاری از خانواده‌ها از احکام شرعی و پیامدهای پزشکی سقط جنین ناآگاه بوده و نمی‌دانند کشتن جنین حکم قتل نفس را دارد.

۳۰ درصد زوج‌هایی ایرانی تمایل به تک فرزندی دارند

عضو هیئت علمی روانشناسی دانشگاه گلستان افزود: ۳۰ درصد زوج‌هایی که ازدواج کرده‌اند، تمایل به تک فرزندی و یا زندگی بدون فرزند دارند، که این تصمیم موجب انقراض نسل آن‌ها برای همیشه خواهد شد.

ابوترابی خاطر نشان کرد: اضطراب، وسواس‌های فکری، کمال زدگی از جمله مشکلاتی است که دامن‌گیر مادران تک فرزند شده و کودکانی که تک فرزند باقی می‌مانند نیز دارای هشت اختلال در زمینه هوش عاطفی و هیجانی خواهند بود، به طوری که حتی در سنین جوانی هم کودک باقی مانده و قدرت حل مسأله را نخواهند داشت.

وی با اشاره به اینکه کودکان تک فرزند با احتمال بیشتری، در زندگی مشترک آینده خود شکست را تجربه می‌کنند، گفت: بچه‌های تک فرزند به دلیل نداشتن خواهر یا برادر به صورت آگاهانه و یا ناخودآگاه، همواره نسبت به والدین خود عقده دارند.

عضو هیئت علمی روانشناسی تجرد قطعی را یکی از مشکلات جامعه امروز دانست و افزود: ما با داشتن ۱۴ میلیون دختر و پسر جوان وضعیت جوانی خوبی داریم اما عدم گرایش جوانان به ازدواج، معضلی است که باید با فرهنگ‌سازی ازدواج آسان و اقدام قاطع والدین برای ازدواج به هنگام جوانان این معضل را مرتفع کنیم.

۴۰ درصد جوانان فوبیای ازدواج دارند

ابوترابی تصریح کرد: بیش از ۴۰ درصد جوانان جامعه نسبت به ازدواج فوبیا دارند و این هراس شدید نسبت به جنس مخالف، زمینه انقلاب جنسی را فراهم می‌کند و باید همه برای رفع این معضل تلاش کنند.

معاون فرهنگی تبلیغات اسلامی گلستان نیز در گفتگو با خبرنگار ما با اشاره به اینکه فرزندآوری و فرزند پروری از هویت‌های مهم خانواده‌های ایرانی است، گفت: خانواده‌های ایرانی در طول تاریخ، فرزند را زینت خانواده و عصای دست والدین می دانستند.

حجت الاسلام رضا دیلمی با بیان اینکه خانواده‌های ایرانی فرزندآوری را نشانه خانواده موفق می دانستند، افزود: در نگاه اسلامی نیز فرزند، عامل اقتدار و بازوی توانمند خانواده در مقابل بحران است.

این مقام مسئول با انتقاد از تصمیم برخی والدین برای تک فرزندی تأکید کرد: سلامت و شادکامی والدین به لحاظ جسمانی، روحی و روانشناختی به داشتن چندین فرزند است.

دیلمی داشتن فرزندان صالح را مایه آرامش و چشم روشنی والدین برشمرد و افزود: دعای بندگان خوب خدا از پروردگار، داشتن فرزندان صالح است که به واسطه آن‌ها در زمان حیات و بعد از زمان حیات مایه افتخار آن‌ها باشند.

زندگی شاد در خانواده چندفرزندی

وی با بیان اینکه زندگی بهتر در سایه ترسیم مهر مادری، مهر پدری و تعریف خواهری و برادری است، افزود: واژه‌های ارزشمند مادر، پدر، برادر و خواهر در خانواده‌های چند فرزندی تعریف می‌شود.

معاون فرهنگی تبلیغات اسلامی گلستان با اشاره به اینکه جلوگیری از تربیت منابع انسانی مؤمن و مجاهد از مهمترین راهبردهای نظام سلطه برای ضربه زدن به انقلاب است، گفت: دشمنان با ایجاد گره‌های ذهنی در جامعه خانواده‌ها را تشویق می‌کنند به جای تربیت فرزند به نگهداری حیوانات بپردازند.

دیلمی شعار« فرزند کمتر، زندگی بهتر» را مهمترین محور جنگ روانی امپراتوری رسانه‌ای دشمن برای ضربه زدن به اسلام ناب محمدی دانست و بر لزوم جدی همه مرم و مسئولان بر مسأله جمعیت تأکید کرد.

به گزارش ایسنا؛ برخی والدین به دلایل اقتصادی و با این تصور که با داشتن یک فرزند می‌توانند کودک خود را بهتر تأمین کنند، تصمیم بر تک فرزندی گرفته و کودک خود را برای همیشه از نعمت داشتن خواهر و برادر محروم می‌کنند، حال آنکه خواهر و برادر بزرگترین هدیه‌ای است که والدین به فرزند خود می دهند.

فرزندان ما در بزرگسالی می‌توانند با کار و تلاش تمام نداشته‌های خود را تهیه کنند، اما هرگز نمی‌توانند خواهر و برادری برای خود مهیا کنند و برای همیشه با حسرتی بزرگ زندگی خواهند کرد.

منبع: خبرگزاری ایسنا / کد خبر: 1402022515929 / ۲۵ اردیبهشت ۱۴۰۲