سید حامد برکاتی، معاون برنامهریزی، پایش و ارزیابی عملکرد دبیرخانه ستاد ملی جمعیت، تأکید کرد: سرمایهگذاری در سالهای آغازین زندگی کودک، ستون اصلی و علمی طرح «کارت امید مادر» محسوب میشود. هر نوزاد هنگام تولد بین ۷۰ تا ۱۰۰ میلیارد سلول عصبی در مغز خود دارد؛ اما ظرفیت واقعی این سلولها تنها با تعامل و محرکهای مناسب نظیر تغذیه سالم، مراقبت، توجه، و تعامل با مادر فعال میشود.
به گزارش روابط عمومی دبیرخانه ستاد ملی جمعیت، نشست خبری دکتر مرضیه وحید دستجردی دبیر ستاد ملی جمعیت، با حضور معاونان و مدیران این ستاد و جمعی از اصحاب رسانه، دوشنبه ۹ مهرماه ساعت در محل ساختمان کوثر نهاد ریاستجمهوری برگزار شد.
در بخشی از این مراسم، سید حامد برکاتی، معاون برنامهریزی، پایش و ارزیابی عملکرد دبیرخانه ستاد ملی جمعیت، تأکید کرد: سرمایهگذاری در سالهای آغازین زندگی کودک، ستون اصلی و علمی طرح «کارت امید مادر» محسوب میشود. هر نوزاد هنگام تولد بین ۷۰ تا ۱۰۰ میلیارد سلول عصبی در مغز خود دارد؛ اما ظرفیت واقعی این سلولها تنها با تعامل و محرکهای مناسب نظیر تغذیه سالم، مراقبت، توجه، و تعامل با مادر فعال میشود.
نقش سرمایهگذاری اولیه در رشد توانمندیها
برکاتی با اشاره به یافتههای علمی و پژوهشهای بینالمللی افزود: سرمایهگذاری در این دوره حساس، بهرهوری و توانمندی فرد را در سالهای آینده به شکل چشمگیری افزایش میدهد. نقش مادر و خانواده در این سالهای نخست، بیبدیل بوده و باید زمینههای لازم برای تجربه، تعامل، و آموزش مادر را فراهم شود تا رشد شناختی، حرکتی، زبانی، و اجتماعی کودک به حداکثر برسد.
وی ضمن تشریح هدف اولیه طرح، بیان کرد: استقرار کارت امید مادر» بهمنظور ارائه حمایتهای مستقیم به مادران در اولویت است و خدمات تکمیلی از جمله آموزش و مراقبتهای تخصصی بهتدریج اضافه خواهد شد. شرط مهم موفقیت این برنامه، پایش و مراقبت مستمر است.
اهمیت حفظ ترکیب جمعیتی و بهرهبرداری از پنجره جمعیتی
برکاتی در ادامه سخنان خود، حفظ ترکیب جمعیتی کشور را ضرورتی فوری و حیاتی دانست و گفت: ایران اکنون در نقطهای تاریخی ایستاده است؛ با مسنتر شدن متولدان دهه ۱۳۶۰، در ۲۰ تا ۲۵ سال آینده حدود ۲۵ میلیون سالمند خواهیم داشت. اگر روند کنونی کاهش تولد ادامه یابد، جمعیت جوان کشور که باید موتور توسعه و همچنین نیروی انسانی مراقب این سالمندان باشند، کاهش مییابد.
تجربه جهانی
به گفته وی، همه کشورها “اعم از توسعهیافته یا در حال توسعه” برای حفظ سطح جایگزینی جمعیت تلاش میکنند و هیچ کشوری نمیخواهد ترکیب جمعیتی خود را از دست بدهد. ایران امروز در شرایط پنجره جمعیتی قرار دارد؛ یعنی بیش از دو سوم جمعیت کشور در سن کار (۱۵ تا ۶۵ سال) هستند. این شرایط فرصتی بزرگ برای رشد اقتصادی و تولید ملی و برنامه ریزی برای باروری مناسب و حفظ ترکیب جمعیت کشور است و باید از آن بهرهبرداری شود.
فرصت دوگانه پنجره جمعیتی
برکاتی توضیح داد: پنجره جمعیتی دو فرصت اساسی را در بر دارد: اکنون و آینده. اکنون: استفاده از نیروی جوان برای تولید و ارتقای شرایط اقتصادی و اجتماعی است و آینده: بهرهگیری از تجربه و دانش همین نسل در دوران سالمندی.
وی گفت: اگر امروز از فرصت نخست استفاده نشود، در آینده به جای بهرهمندی از “سود جمعیتی دوم”، با چالشهای سنگین ساختاری و تنبیه مواجه خواهیم شد. ادامه روند نزولی تولدها میتواند در ۴۰ تا ۴۵ سال آینده جمعیت کشور را به حدود ۷۰ میلیون نفر کاهش دهد و در ابتدای سده میلادی بعدی به کمتر از ۵۰ میلیون برساند، در حالی که همسایگان ما در آن زمان جمعیتهای جوانتر و پرشمارتر خواهند داشت.
جمعبندی و توصیههای کلیدی
برکاتی در پایان بر ضرورت توسعه اقتصادی، امنیت و قدرت ملی ایران وابسته به یک ترکیب جمعیتی سالم، فعال و متعادل است. اجرای طرحهایی همچون “کارت امید مادر”که نماد همراهی دولت و شخص ریاست محترم جمهور با نیازهای خانوادههاست، در کنار بستههای حمایت فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی میتواند روند نزولی جمعیت را کند کرده و آینده کشور را تضمین کند.